De rol van pezen – hoe pezen kracht overbrengen en waarom ze kwetsbaar zijn

Pezen lijken misschien simpele structuren, maar ze spelen een van de belangrijkste rollen in ons bewegingssysteem. Zonder pezen zouden spieren geen kracht kunnen overbrengen op de botten en zouden bewegingen zoals lopen, springen, tillen of traplopen onmogelijk zijn. Pezen zijn sterk en tegelijk gevoelig voor overbelasting. Dat maakt ze fascinerend, maar ook kwetsbaar.
Veel mensen krijgen te maken met peesklachten. Denk aan achillespeesproblemen, kniepeesklachten, klachten rond de heup of een pijnlijke elleboog. Deze klachten ontstaan vaak door herhaalde belasting, onvoldoende herstel of plotseling meer activiteit. In dit artikel leer je hoe pezen werken, waarom ze zo’n belangrijke rol hebben in beweging en hoe fysiotherapie helpt bij het herstellen en belasten van pezen.

Online afspraak boeken

Contact

Wat is een pees?

Een pees is een stevig, vezelachtig weefsel dat de spier verbindt met het bot. De pees werkt als een soort kabel die kracht doorgeeft. Wanneer een spier aanspant, trekt de pees aan het bot en ontstaat er beweging.

Peesweefsel is anders dan spierweefsel. Het bevat minder bloedvaten en herstelt daarom langzamer. Dit maakt dat pezen sterk zijn, maar gevoelig voor prikkels die zich stapelen.

Waarom pezen kracht kunnen opslaan en teruggeven

Pezen doen meer dan alleen kracht doorgeven. Ze slaan tijdelijk energie op en geven die weer terug. Dit maakt beweging efficiënt.
Denk aan hardlopen. Wanneer je voet de grond raakt, wordt de achillespees licht uitgerekt. Die spanning wordt omgezet in energie en helpt om je volgende stap makkelijker te maken. Dit elastische vermogen noemen we elastic recoil.
Dit maakt pezen essentieel voor sprongen, sprints, explosieve bewegingen en zelfs voor gewoon wandelen.

Hoe pezen bewegen sturen

Tijdens elke beweging bepaalt de pees hoeveel spanning er ontstaat. Dit zorgt voor stabiliteit en controle.
Pezen werken samen met:
– de spier, die kracht levert
– het gewricht, dat de bewegingsrichting bepaalt
– de zenuwen, die de timing aansturen
Wanneer deze samenwerking soepel verloopt, voelt beweging licht en natuurlijk.

Waarom pezen kwetsbaar zijn voor overbelasting

Peesweefsel heeft een langzamer herstelproces dan spieren. Wanneer je veel herhaalde belasting geeft en het lichaam krijgt niet genoeg tijd om te herstellen, stapelt de prikkel zich op. Dit kan leiden tot irritatie van de pees.
Veelvoorkomende oorzaken zijn:
– plotseling meer trainen
– te veel herhalingen
– te veel zitten en weinig variatie
– verkeerde techniek
– slechte schokdemping tijdens lopen of springen
– onderbelasting gevolgd door overbelasting
Het is meestal geen acute schade, maar een proces van geleidelijke overbelasting.

Wat is een tendinopathie?

Een tendinopathie is een pees die overprikkeld is. De pees is niet gescheurd. De vezels zijn alleen gevoeliger geworden door herhaalde belasting.
Dit merk je aan:
– pijn bij starten van beweging
– stijfheid in de ochtend
– pijn tijdens of na inspanning
– gevoeligheid bij druk
– verminderde explosiviteit
Een tendinopathie ontstaat vaak langzaam en heeft tijd nodig om te herstellen.

Hoe fysiotherapeuten pezen beoordelen

Een fysiotherapeut onderzoekt niet alleen de pijnlijke plek, maar kijkt naar het geheel.
De beoordeling richt zich op:
– locatie van de gevoeligheid
– kracht van de spier
– controle van het gewricht
– belastbaarheid tijdens beweging
– hoe je beweegt tijdens lopen, traplopen of sporten
– balans tussen linker- en rechterzijde
Oorzaken zitten vaak niet alleen in de pees, maar in de belasting eromheen.

Hoe fysiotherapie pezen sterker maakt

Pezen reageren goed op gerichte, gecontroleerde belasting.
Fysiotherapie richt zich op drie stappen:
1. Rustige peesbelasting
De pees wordt belast met oefeningen die spanning geven maar niet irriteren. Dit helpt de vezels om sterker te worden.
2. Opbouw van kracht en controle
De spier die aan de pees vastzit wordt sterker gemaakt. Dit zorgt voor een betere verdeling van spanning.
3. Functionele belasting
Wanneer de pees sterker wordt, wordt de belasting steeds specifieker. Denk aan traplopen, springen of krachttraining.
Deze opbouw zorgt voor duurzaam herstel.

Waarom excentrische training zo effectief is

Excentrische training is een vorm van trainen waarbij de spier verlengt terwijl je weerstand geeft.
Voor pezen is dit waardevol omdat het:
– gelijksmatige spanning op de vezels geeft
– de pees sterker maakt
– de doorbloeding verbetert
– het herstel stimuleert
Excentrische oefeningen worden vaak gebruikt voor kniepees, achillespees en elleboogklachten.

Isometrische oefeningen: rust en kracht tegelijk

Isometrische oefeningen zijn oefeningen waarbij je de spier aanspant zonder te bewegen.
Voor pezen hebben ze drie voordelen:
– ze verminderen pijn
– ze verbeteren de aansturing
– ze geven veilige spanning zonder irritatie
Dit maakt ze ideaal in de eerste fase van herstel.

Oefeningen die pezen sterker en steviger maken

Kuitheffen
Versterkt achillespees en kuitspier.
Langzame squatbeweging
Versterkt kniepees en bovenbeen.
Heupoefeningen in zijlig
Versterken pezen rond de heup.
Onderarmrotaties
Versterken de pezen rond de elleboog.
Hieltoe lopen
Verbetert voet- en enkelbelasting.
Deze oefeningen bouwen spanning rustig op.

Waarom pezen tijd nodig hebben

Pezen veranderen langzaam. Ze worden sterker, maar dat proces kost tijd.
Herstel kan weken tot maanden duren. Dat klinkt lang, maar het lichaam maakt weefsel dat sterker en duurzamer is dan voorheen.
Te snel willen opbouwen maakt de kans op terugval groter.

Hoe je dagelijks leven invloed heeft op pezen

Pezen reageren op alles wat je doet. Niet alleen op sport, maar ook op zitten, traplopen, staan, tillen en zelfs hoe je loopt.
Variatie is belangrijk. Te veel herhaalde belasting veroorzaakt problemen. Afwisseling in beweging geeft pezen rust.

Conclusie

Pezen zijn sterke maar gevoelige structuren die kracht overbrengen, beweging controleren en energie opslaan. Ze spelen een centrale rol in lopen, traplopen, springen en tillen.
Wanneer pezen overbelast raken, reageren ze met gevoeligheid en stijfheid. Fysiotherapie helpt om deze pezen weer belastbaar te maken met gerichte oefeningen die spanning geven zonder irritatie. Door rustige opbouw, goede techniek en regelmatige training worden pezen sterker en duurzamer. Zo beweeg je weer met vertrouwen en zonder pijn.

Wil je een persoonlijk herstelplan voor jouw blessure?

Ons team van fysiotherapeuten helpt je om de juiste balans in belasting te vinden, zodat je blessure snel, veilig en duurzaam herstelt.

Afspraak maken