Spierpijn of overbelasting? – leren herkennen wat normale herstelpijn is

Bijna iedereen kent spierpijn. Soms na een stevige training, soms na een onverwachte beweging of een dag waarop je net wat meer hebt gedaan dan normaal. Maar hoe weet je of die pijn gewoon hoort bij herstel, of dat je lichaam probeert te vertellen dat je te veel hebt gedaan? Het verschil tussen spierpijn en overbelasting is belangrijk, want een verkeerde inschatting kan ervoor zorgen dat je te snel doorgaat of juist onnodig rust houdt.
In dit artikel leggen we uit wat spierpijn precies is, hoe je het onderscheid herkent met overbelasting en waarom dit inzicht helpt bij veilig en effectief bewegen. Ook lees je hoe fysiotherapie je begeleidt wanneer je twijfelt over je klachten. Zo krijg je vertrouwen in je lichaam en kun je verantwoord trainen of herstellen.

Online afspraak boeken

Contact

Wat is spierpijn precies?

Spierpijn is een teken dat je spieren zich aan het aanpassen zijn. Wanneer je een beweging maakt die je lichaam niet gewend is, ontstaan kleine scheurtjes op microscopisch niveau in de spiervezels. Dit is normaal en hoort bij het proces waarin je spieren sterker worden.
Spierpijn is geen signaal van schade en ook geen probleem dat opgelost moet worden. Het is een onderdeel van het fysiologische herstelproces. Je lichaam reageert op een prikkel, ruimt beschadigde cellen op en bouwt daarna sterker weefsel terug. Dat is waarom je na spierpijn vaak merkt dat je meer aankunt.

Hoe spierpijn voelt

Spierpijn voelt meestal:
– stijf
– zeurend
– gevoelig bij starten van beweging
– duidelijk in de spier zelf
– symmetrisch, bijvoorbeeld in beide benen of armen
De pijn start meestal niet direct na activiteit. Hij komt pas na acht tot vierentwintig uur op gang en kan tot maximaal drie dagen aanhouden. Daarna wordt het snel minder.

Waarom spierpijn vertraagd optreedt

Dit heet delayed onset muscle soreness, vaak afgekort als DOMS.
De vertraging ontstaat doordat het immuunsysteem tijd nodig heeft om te reageren op de kleine prikkels in de spier. Pas wanneer ontstekingsstofjes actief worden, voel je de bekende stijfheid. Dit is een normaal biologisch proces en hoort bij adaptatie.

Wat gebeurt er in de spier tijdens spierpijn

Tijdens spierpijn gebeurt het volgende:
– kleine spiervezels krijgen microbeschadiging
– het immuunsysteem stuurt opruimcellen
– de doorbloeding verhoogt
– weefsel wordt hersteld en sterker gemaakt
– het zenuwstelsel wordt tijdelijk gevoeliger
Dit alles zorgt voor het stroeve, stijve gevoel. Het is geen schade. Het lichaam werkt juist aan verbetering.

Wat is overbelasting?

Overbelasting ontstaat wanneer de belasting groter is dan wat een spier, pees of gewricht op dat moment kan verdragen. Dat is iets anders dan spierpijn. Overbelasting ontstaat niet omdat je spieren groeien, maar omdat het weefsel te veel prikkels heeft gekregen en tijd tekortkomt voor herstel.
Overbelasting zie je vooral bij herhaalde belasting die te snel is opgebouwd of bij eenzijdige activiteiten zoals veel zitten, langdurig tillen of veel repeterende bewegingen.

Hoe overbelasting voelt

Overbelasting voelt anders dan spierpijn. De pijn is vaak:
– scherper of dieper
– onvoorspelbaarder
– duidelijk aanwezig tijdens beweging
– aanwezig op één specifieke plek
– aanwezig langer dan drie tot vijf dagen
– pijnlijk in rust wanneer het erger is geworden
– gevoelig bij specifieke belasting
Daarnaast zie je soms zwelling, warmte of beperkt bewegen in het gebied.
Vaak is er sprake van betrokkenheid van pezen, banden of gewrichtsstructuren. Dit heeft een ander hersteltempo dan spierpijn.

Het verschil tussen spierpijn en overbelasting

– Spierpijn hoort bij opbouw. Overbelasting hoort bij te veel, te vaak of te eenzijdig bewegen.
– Spierpijn is symmetrisch en trekt binnen een paar dagen weg. Overbelasting zit vaak aan één kant en blijft langer aanwezig.
– Spierpijn geeft stijfheid bij starten en voelt beter na opwarmen. Overbelasting wordt vaker erger naarmate je doorgaat.
– Spierpijn voelt als een gezonde vermoeidheid. Overbelasting voelt als een waarschuwing.

Waarom het onderscheid zo belangrijk is

Wanneer je spierpijn hebt, kun je vaak rustig blijven bewegen. Dat stimuleert juist het herstel.
Wanneer je overbelasting hebt, is doorgaan met dezelfde belasting vaak niet verstandig. Dan is rustiger bewegen, doseren en corrigeren belangrijk.
Fysiotherapie helpt je om het verschil te herkennen en je belasting veilig op te bouwen.

Hoe weten fysiotherapeuten of het spierpijn of overbelasting is

Een fysiotherapeut kijkt naar:
– tijdstip van ontstaan
– plek van de pijn
– type pijn
– hoe de pijn reageert op beweging
– je dagindeling
– je trainingsschema
– je slaap
– je stressniveau
Fysiotherapeuten herkennen patronen. Ze zien snel of het gaat om normale herstelreactie of om een signaal dat je lichaam structureel meer vraagt dan het aankan.

Waarom overbelasting vaak ontstaat door te snelle opbouw

In de praktijk zie je vaak dat mensen:
– enthousiast starten met sporten
– te veel doen in te korte tijd
– te weinig hersteldagen plannen
– eenzijdige bewegingen maken
– compensaties ontwikkelen
Pezen en gewrichten reageren trager dan spieren. Spieren passen zich snel aan, maar pezen en banden hebben weken tot maanden nodig. Dat verschil zorgt ervoor dat mensen al sterker zijn en meer kunnen doen voordat het steunweefsel er klaar voor is. Dan ontstaat overbelasting.

Hoe stress en slaap invloed hebben op beide vormen van pijn

Stress verhoogt de spanning in het lichaam. Je ademhaling verandert, je slaapt minder diep en je spieren herstellen minder goed. Hierdoor kan spierpijn langer aanhouden en kan overbelasting sneller optreden.
Slaap is cruciaal voor herstel. Tijdens de nacht:
– herstellen spiercellen
– daalt de spierspanning
– versterkt het immuunsysteem
– vermindert het brein zijn gevoeligheid
Te weinig slaap maakt je gevoeliger voor pijn en vertraagt het herstel van alle weefsels.

Hoe je voorkomt dat spierpijn verandert in overbelasting

Een paar eenvoudige strategieën helpen enorm:
– bouw training geleidelijk op
– neem hersteldagen
– varieer in oefeningen
– sluit trainingen af met rustige beweging
– zorg voor voldoende slaap
– blijf bewegen in lichte vorm op een pijndag
Zo geef je het lichaam de kans om zich aan te passen en sterker te worden zonder negatieve prikkels.

Beweging bij spierpijn

Bij spierpijn is rustig bewegen juist goed. Hierdoor:
– neemt de doorbloeding toe
– vermindert de spanning
– krijgt het weefsel bouwstoffen
– komt herstel sneller op gang
Lichte wandelen, fietsen of mobiliteitsoefeningen zijn ideaal.

Beweging bij overbelasting

Bij overbelasting is bewegen ook belangrijk, maar de belasting moet omlaag.
Dat kan door:
– minder herhalingen
– lagere intensiteit
– kortere sessies
– gerichte mobiliteit
– techniekverbeteringen
Zo kan het weefsel herstellen zonder dat je volledig stilvalt.

Wanneer het verstandig is om hulp te zoeken

Zoek hulp van een fysiotherapeut wanneer:
– pijn langer dan vijf tot zeven dagen aanhoudt
– pijn steeds erger wordt
– er krachtverlies optreedt
– er sprake is van uitstraling
– er zwelling of warmte zichtbaar is
– de pijn terugkeert zodra je belast
– je onzeker bent over wat je voelt
Vroege begeleiding voorkomt dat kleine klachten uitgroeien tot langdurige situaties.

Conclusie

Spierpijn en overbelasting lijken soms op elkaar, maar de oorzaak en aanpak zijn verschillend. Spierpijn hoort bij groei en herstel. Overbelasting is een signaal dat het lichaam te veel prikkels krijgt. Door te begrijpen wat je voelt en hoe het ontstaat, kun je veel gerichter omgaan met beweging en belasting. Fysiotherapie helpt je om veilig op te bouwen, klachten te voorkomen en het vertrouwen in je lichaam te vergroten. Zo blijf je sterk, gezond en vrij in je beweging.

Wil je een persoonlijk herstelplan voor jouw blessure?

Ons team van fysiotherapeuten helpt je om de juiste balans in belasting te vinden, zodat je blessure snel, veilig en duurzaam herstelt.

Afspraak maken