Ademhaling en zuurstofvoorziening – het belang van diep en ritmisch ademen

Ademhalen is iets wat we de hele dag doen zonder erbij na te denken. Toch heeft de manier waarop we ademen een grote invloed op herstel, energie en pijn. Veel mensen ademen oppervlakkig en snel, vooral wanneer ze stress ervaren of pijn hebben. Dit beïnvloedt de zuurstofvoorziening in het lichaam en kan spieren extra spanning geven. Een rustige, diepe ademhaling werkt juist als een natuurlijke vorm van herstel. Het verbetert de doorbloeding, kalmeert het zenuwstelsel en helpt het lichaam efficiënter te functioneren.
In dit artikel lees je hoe ademhaling werkt, waarom diepe en ritmische ademhaling zoveel effect heeft op herstel en hoe fysiotherapie dit gebruikt als onderdeel van revalidatie.

Online afspraak boeken

Contact

Wat is ademhaling precies?

Ademhaling is het proces waarbij zuurstof wordt opgenomen in het lichaam en koolstofdioxide wordt afgevoerd. Zuurstof is belangrijk voor vrijwel alle cellen. Spieren, pezen en organen gebruiken zuurstof om energie te maken. Zonder voldoende zuurstof functioneren cellen minder goed en vertraagt het herstelproces.
Ademen gebeurt via longen, luchtwegen en het middenrif. Het middenrif is een grote spier die de basis vormt van een goede ademhaling. Wanneer je inademt, zakt het middenrif omlaag. Hierdoor ontstaat er ruimte in de borstkas en stroomt lucht naar binnen. Bij het uitademen gaat het middenrif omhoog en wordt lucht naar buiten geduwd.

Oppervlakkige versus diepe ademhaling

Veel mensen ademen vooral hoog in de borst. Dit noemen we een oppervlakkige ademhaling. Deze manier van ademen kost meer energie en brengt minder zuurstof in het lichaam. Een deel van het lichaam komt daardoor onder spanning te staan.
Bij een diepe ademhaling wordt de longinhoud volledig benut. De ademhaling gaat dan richting buik en flanken. Het middenrif beweegt vrij en het lichaam reageert daarop met rust en ontspanning.

Waarom ademhaling zo belangrijk is voor herstel

Ademhaling beïnvloedt de zuurstofvoorziening en daarmee het functioneren van spieren en weefsels. Hoe beter de zuurstofopname, hoe beter het herstel.
Diepe ademhaling heeft invloed op:
– het energieniveau
– de spieractiviteit
– de spanning in het lichaam
– de pijnbeleving
– de doorbloeding
Door efficiënt te ademen kan het lichaam beter herstellen en sneller reageren op belasting.

Hoe ademhaling samenwerkt met het zenuwstelsel

Ademhaling staat direct in verbinding met het zenuwstelsel. Een rustige ademhaling activeert het deel van het zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor ontspanning. Dit systeem helpt het lichaam om te herstellen en te herstellen van stress.
Een snelle, hoge ademhaling activeert juist het deel dat betrokken is bij actie en waakzaamheid. Dit kan handig zijn in stressvolle situaties, maar te veel spanning belemmert de doorbloeding en het herstel.

De rol van ritme in ademhaling

Een ritmische ademhaling zorgt voor stabiliteit in het lichaam. Het hartslagritme past zich aan de ademhaling aan en de doorbloeding wordt gelijkmatiger. Hierdoor voelen spieren soepeler en ontspannen aan.
Een rustig ritme vermindert ook de spanning in de romp. Dit helpt bij klachten in de nek, schouders en lage rug, omdat deze gebieden gevoelig zijn voor ademhalingsveranderingen.

Waarom oppervlakkig ademen spanning geeft

Oppervlakkig ademen belast spieren die bedoeld zijn voor korte ademhalingen, zoals de spieren in de nek en bovenborst. Dit kan leiden tot:
– vermoeide schouders
– hoofdpijn
– stijfheid in de nek
– meer stressgevoeligheid
Door de ademhaling te verdiepen kan de spanning in deze gebieden afnemen. Het lichaam gaat efficiënter werken.

Ademhaling en het middenrif

Het middenrif speelt een centrale rol bij goede ademhaling. Het is niet alleen een ademhalingsspier, maar ook een onderdeel van rompstabiliteit. Wanneer het middenrif niet goed beweegt, kunnen andere spieren de ademhaling moeten overnemen. Dit zorgt voor extra belasting in de romp.
Een goed functionerend middenrif helpt bij:
– stabiliteit
– kracht
– houding
– coördinatie
In fysiotherapie wordt het middenrif vaak meegenomen in oefeningen voor corecontrole en mobiliteit.

Ademhaling en doorbloeding

Diepe ademhaling verbetert de doorbloeding doordat het lichaam meer zuurstof opneemt. Bij elke inademing wordt er meer zuurstofrijke lucht naar binnen gebracht. Bij elke uitademing voert het lichaam afvalstoffen af.
Dit helpt om spieren sneller te laten herstellen en maakt het lichaam soepeler. Daarnaast verbetert het de functie van het lymfestelsel, dat verantwoordelijk is voor het afvoeren van vocht en afvalstoffen.

Ademhaling en pijnbeleving

Ademhaling heeft invloed op hoe we pijn ervaren. Bij een rustige ademhaling wordt het lichaam minder gevoelig voor pijnprikkels. De pijndrempel gaat omhoog.
Dit komt doordat diepe ademhaling het zenuwstelsel kalmeert en endorfines vrijkomen. Dit zijn stoffen die een natuurlijke pijnstillende werking hebben.

Hoe fysiotherapeuten ademhaling gebruiken bij revalidatie

Fysiotherapeuten gebruiken ademhaling vaak als onderdeel van oefeningen voor mobiliteit, stabiliteit en rust. Ademhaling wordt ingezet om spanning te verminderen en het herstel te versterken.
In een behandeling kan een fysiotherapeut:
– ademhalingsoefeningen aanleren
– het ritme van de ademhaling verbeteren
– het middenrif activeren
– ademhaling koppelen aan bewegingspatronen
Dit helpt om het lichaam efficiënter te laten functioneren tijdens revalidatie.

Ademhaling en houding

Ademhaling en houding zijn nauw met elkaar verbonden. Een ingezakte houding beperkt de ruimte voor de longen. Dit maakt het moeilijker om diep in te ademen.
Een actieve houding maakt het makkelijker om het middenrif te gebruiken en de ademhaling te verdiepen. Dit verbetert de zuurstofopname en ondersteunt de rompstabiliteit.

Waarom ademhaling helpt bij stress

Stress heeft direct invloed op de ademhaling. Het lichaam gaat sneller en hoger ademen. Hierdoor raakt het zenuwstelsel extra geprikkeld, wat spanning in spieren kan veroorzaken.
Diepe ademhaling helpt om stress te verminderen doordat het zenuwstelsel overschakelt naar een herstelstand. Dit maakt het lichaam rustiger en minder gevoelig voor pijnprikkels.

Oefeningen die de ademhaling verbeteren

Een fysiotherapeut kan verschillende oefeningen geven om de ademhaling te verbeteren. Bijvoorbeeld:
– liggen op de rug en de ademhaling naar de buik sturen
– de ademhaling verlengen door langer uit te ademen
– ademhaling combineren met rustige beweging
– ademhaling gebruiken voor ontspanning
Deze oefeningen helpen om het middenrif beter te gebruiken en de ademhaling te verdiepen.

Wanneer ademhaling extra aandacht nodig heeft

Ademhaling verdient extra aandacht bij klachten zoals:
– nekpijn
– schouderpijn
– lage rugklachten
– stressgerelateerde klachten
– vermoeidheid
– kortademigheid
In deze situaties kan een fysiotherapeut specifieke oefeningen geven om de ademhaling te verbeteren en spanning te verminderen.

Conclusie

Ademhaling heeft een grote invloed op herstel, doorbloeding en pijn. Een rustige, diepe ademhaling zorgt voor meer zuurstof en ontspanning in het lichaam. Dit maakt het herstelproces efficiënter en zorgt ervoor dat spieren, pezen en gewrichten beter kunnen functioneren. Fysiotherapie maakt gebruik van deze kennis om het lichaam te ondersteunen tijdens revalidatie. Door de ademhaling te verbeteren kan het lichaam sneller herstellen en beter omgaan met belasting.

Wil je een persoonlijk herstelplan voor jouw blessure?

Ons team van fysiotherapeuten helpt je om de juiste balans in belasting te vinden, zodat je blessure snel, veilig en duurzaam herstelt.

Afspraak maken